Wat is een exitgesprek? Zo voer je het goed uit

    Wat is een exitgesprek precies, en waarom is het zo belangrijk binnen een organisatie? Wanneer een medewerker vertrekt, is dat hét moment om waardevolle feedback op te halen over de werksfeer, het management en de organisatiecultuur. Een goed gevoerd exitgesprek helpt je om patronen in verloop te herkennen, verbeterpunten in kaart te brengen en toekomstige uitstroom te beperken. Hoewel een exitgesprek niet verplicht is, kiezen steeds meer organisaties ervoor om het standaard in hun offboarding-proces op te nemen. In dit artikel lees je hoe je een exitgesprek voorbereidt, welke exitgesprek vragen je kunt stellen en hoe je een open, eerlijk en waardevol gesprek voert met vertrekkende medewerkers. HR5 helpt je op weg om een goed exitgesprek te voeren.

    Wat is een exitgesprek?

    Een exitgesprek is een persoonlijk gesprek met een medewerker die jouw organisatie gaat verlaten. Het doel is om op een constructieve manier feedback te verzamelen over de organisatie, het werk en de werkomstandigheden. De inzichten uit een goed gevoerd exitgesprek kunnen helpen om verloop te verminderen, tevredenheid te vergroten en verbeterpunten bloot te leggen.

    Is een exitgesprek verplicht?

    Een exitgesprek is niet wettelijk verplicht, maar het wordt sterk aanbevolen. Het is een belangrijk HR-instrument waarmee je afscheid neemt op een respectvolle manier én waardevolle informatie ophaalt. Veel organisaties zien het dan ook als een vast onderdeel van het offboarding-proces.

    Hoe voer je een goed exitgesprek?

    Een goed exitgesprek vereist voorbereiding, structuur en een open houding. Het doel is niet om iemand op andere gedachten te brengen, maar om op een neutrale manier informatie te verzamelen en de relatie positief af te sluiten.

    Hoe voer je een goed exit gesprek

    Exitgesprek voorbereiden: de basis

    Een goede voorbereiding is essentieel. Denk vooraf na over de insteek van het gesprek. Wil je vooral verbeterpunten boven tafel krijgen? Of wil je een open deur houden voor toekomstige samenwerking? Neem voor het gesprek de volgende stappen:

    • Bekijk eerdere beoordelingen en prestatiegegevens van de medewerker.
    • Vraag input bij leidinggevenden en directe collega’s.
    • Bepaal de belangrijkste gesprekspunten en mogelijke vragen.
    • Kies een rustige, vertrouwelijke ruimte zonder afleiding.
    • Stel vooraf het doel en de opbouw van het gesprek helder.
    • Toon oprechte interesse en luister actief.
    • Vermijd het verdedigen van beleid of collega’s.
    • Beperk notities tijdens het gesprek, werk ze achteraf uit.

    Inhoud van een goed exitgesprek

    De inhoud van het gesprek kan je structureren met behulp van een exit-formulier of een checklist. Belangrijke thema’s zijn:

    • Redenen van vertrek
    • Positieve en negatieve ervaringen
    • Werkdruk, sfeer en samenwerking
    • Leidinggeven en communicatie
    • Ontwikkelingsmogelijkheden en doorgroei
    • Arbeidsvoorwaarden en salaris
    • Suggesties en verbeterpunten

    Exitgesprek vragen: wat stel je aan de orde?

    Goede vragen zijn het hart van het exitgesprek. Ze helpen je om tot de kern van het vertrek te komen. Hieronder vind je een aantal voorbeeldvragen om het gesprek goed op gang te brengen:

    Algemene exitgesprek vragen:

    • Wat is de reden van je vertrek?

    • Heb je al een nieuwe baan? Wat spreekt je daar meer aan?

    • Had je vertrek voorkomen kunnen worden? Zo ja, hoe?

    • Wat vond je prettig aan je werk bij ons?

    • Was je salaris passend bij je functie?

    • Wat vond je positief en negatief aan de organisatie?

    • Heb je suggesties voor verbetering?

    Verdiepende vragen bij vertrekmotivatie:

    • Wanneer begon je te denken aan vertrekken?

    • Wat heb je toen gedaan met dat gevoel?

    • Heb je dit besproken met je leidinggevende?

    • Was er ruimte binnen het management om dit bespreekbaar te maken?

    Praktische situaties tijdens een exitgesprek

    Soms verlopen exitgesprekken niet helemaal soepel. Hieronder enkele situaties met bijpassende tips:

    Bij tegenstrijdige antwoorden:
    Vraag rustig door. Dit kan wijzen op verborgen onvrede.

    Bij emotionele of agressieve reacties:
    Blijf kalm, luister en bouw bewust stiltes in. Verdedig geen beleid, maar zoek naar de onderliggende oorzaak.

    Bij stiltes of ontwijkende antwoorden:
    Gebruik open vragen zoals: “Kun je dat toelichten?” of “Wat bedoel je precies?”

    Bij overdreven positieve reacties:
    Wees alert. Vergelijk de oude en nieuwe functie. Is er iets dat onder de oppervlakte speelt?

    wat is een goed exitgesprek

    Na het exitgesprek

    Werk het gesprek zo snel mogelijk uit. Noteer de hoofdpunten en gemaakte afspraken. Vermijd het opnemen van gesprekken; dat creëert afstand. Het doel is immers openheid en vertrouwen.

    Wat doe je met de informatie?

    Laat het verslag niet in een bureaula verdwijnen. Gebruik het als input voor organisatieverbetering. Kijk naar patronen in feedback, knelpunten in beleid of cultuur en benut kansen om het werkklimaat te verbeteren. Zo haal je maximale waarde uit elk exitgesprek.

    Conclusie: wat is een exitgesprek en waarom is het waardevol?

    Een exitgesprek is een krachtig hulpmiddel binnen elke organisatie. Het is niet verplicht, maar wel sterk aan te raden. Door het goed voor te bereiden, de juiste exitgesprek vragen te stellen en actief te luisteren, kun je belangrijke inzichten vergaren. Daarmee verbeter je niet alleen je organisatie, maar laat je ook zien dat je ex-medewerkers serieus neemt, ook op hun laatste werkdag.

    Meer informatie over exit gesprekken?

    Meer weten over exitgesprekken of ondersteuning nodig bij het opzetten van een goede offboardingprocedure? HR5 helpt je graag verder. Neem contact op!

    Op de hoogte blijven?

    Benieuwd naar meer artikelen, weetjes of nieuws op HR en wetgeving vanuit HR5?

    Volg ons dan op Social Media.

    Aanmelden nieuwsbrief