We merken dat we door corona nog steeds dagelijks nieuwe vragen van werkgevers krijgen over vaccinaties of coronatesten. HR5 helpt je graag vooruit met duidelijke en onafhankelijk informatie.

Kan ik mijn werknemers verplichten zich te laten vaccineren tegen corona?

Het antwoord hierop is kort en duidelijk: nee, dat mag niet. Vaccinatie is vrijwillig. Dat geldt voor alle inwoners van Nederland en ligt vast in de wet. In sommige branches is het van belang dat een werknemer gevaccineerd is, onder andere tegen corona. Maar je kunt ook denken aan zorg-medewerkers, die ingeënt moeten zijn tegen hepatitis-B. Werknemers kunnen dit weigeren. Ontslag vanwege weigering tot vaccinatie is niet toegestaan.

Mag ik een medewerker vragen of hij of zij gevaccineerd is?

Vanwege privacy wetgeving mag je niet vragen of een werknemer gevaccineerd is. Informatie over vaccinatie gaat over de gezondheid van een werknemer. Een werknemer hoeft geen antwoord te geven, als je vraagt naar zijn of haar vaccinatie.

Kun je als werkgever vastleggen welke werknemers zich wel of niet hebben laten vaccineren?

Als werkgever mag je niet vragen of je werknemer zich heeft laten vaccineren. Als een werknemer deze informatie wel deelt, bijvoorbeeld in een informeel gesprek, mag je deze informatie niet opslaan. Deze gegevens vallen onder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

Mag een werkgever een sollicitant vragen of zij/hij gevaccineerd is?

Net als bij een werknemer, is het bij een sollicitant niet toegestaan te vragen naar de vaccinatie of vaccinatiebereidheid. Omdat er ook nog sprake is van een machtsverhouding; sollicitant voelt zich wellicht gedwongen te antwoorden, omdat zij/hij graag de baan wil, is het zeker niet toegestaan hiernaar te vragen.

Mag een werkgever een bedrijfsarts uitvragen wie zich wel en niet heeft laten vaccineren?

Een bedrijfsarts mag uw werknemer vragen of zij/hij gevaccineerd is, indien dat van toepassing is, maar dit niet met u delen. De bedrijfsarts kan wel een algemeen rapport maken over de vaccinatiegraad bij uw organisatie of bedrijf.

Kan een werkgever een vaccinatiebewijs vragen?

Het is mogelijk dat instellingen en bedrijven vaccinatiebewijzen gaan inzetten om de toegang te reguleren. Zowel economisch belang als de zorgplicht voor medewerkers, klanten en bezoekers kunnen een rol spelen. Wel moeten partijen aantonen van het vaccinatiebewijs een gerechtvaardigd doel dient, en dat de voordelen opwegen tegen de nadelen. De Gezondheidsraad heeft een kader ontwikkeld om te toetsen op de maatregelen gerechtvaardigd is.

Kun je als werkgever het dragen van een mondkapje verplichten, als een werknemer weigert te vaccineren?

Een werkgever heeft de zorgplicht te zorgen voor een gezonde en veilige werkplek. Volgens het instructierecht mag de werkgever, binnen redelijke grenzen, regels opstellen over het dragen van een mondkapje en persoonlijke beschermingsmiddelen.

Kun je als werkgever een coronatest verplichten?

Een werkgever kan en mag een coronatest niet verplichten, ook niet als een medewerker klachten heeft. Op basis van de wettelijke grondrechten (recht op bescherming persoonlijke levenssfeer en recht op lichamelijke integriteit) mag een werknemer dus weigeren een coronatest te ondergaan. De werkgever kan het afnemen van een coronatest niet afdwingen. Wel zullen per situatie de belangen van werknemer en werkgever afgewogen moeten worden om te bepalen of er wel/geen loon doorbetaald dient te worden, indien een werknemer zich weigert te laten testen.

Kun je als werkgever loonbetaling stoppen bij weigeren coronatest bij klachten?

Werkgever kan een coronatest niet verplichten bij een werknemer. Als een werknemer klachten heeft, waardoor hij/zij niet in staat is te werken, dan zal de werkgever het loon moeten doorbetalen. Als werkgever kun je de arbodienst vragen om met behulp van de bedrijfsarts te bekijken welke werkzaamheden een werknemer kan verrichten en hoe herstel kan worden bevorderd. Indien een werknemer geen of milde (corona)klanten heeft en in staat is om arbeid te verrichten, die vanuit huis kan worden gedaan, dan dient loonbetaling door te gaan. Indien thuiswerken niet mogelijk is en werknemer weigert zich te laten testen, dan kan dat grondige reden voor werkgever zijn om de loonbetaling stop te zetten. Om de veiligheid en gezondheid van andere werknemers te beschermen, kan de werkgever stellen dat de werknemer met klachten zich niet op de werkvloer mag vertonen. De afweging van de werknemer om zich niet te laten testen, komt dan wel voor rekening en risico van werknemer. Daardoor zou dit reden geven het loon stop te zetten. Het is altijd aan te bevelen een gesprek te voeren met je werknemer om te vragen naar de reden en achtergrond van het niet willen laten testen. Als er geen goede verklaring wordt gegeven door werknemer, is het goed om hem/haar te wijzen op de mogelijke gevolgen van die beslissing, bijvoorbeeld stoppen van loonbetaling.

Communicatie over vaccinaties en testen

In alle situaties geldt dat duidelijke communicatie tussen werkgevers en werknemers het meest constructief werkt om onwenselijke situaties en conflicten te voorkomen. Heldere communicatie over gebruik van beschermingsmiddelen en voorkeuren ten aanzien van omgaan met klachten, vaccineren of testen, voorkomt veel misverstanden. Het opstellen van een personeelsreglement en verzuimprotocol zorgt ervoor dat alle werknemers op de hoogte zijn van geldende afspraken. 

Staat je vraag er niet bij. Heb je arbeidsjuridische vragen over corona-, vaccinaties of testen? Ons team van deskundigen staat voor je klaar.